Mağaracılık Federasyonu

MF Türkiye’de mağaracılık yapan dernek ve üniversite kulüplerinin bir araya gelerek oluşturduğu bir yapıdır. Kuruluş tarihi 17 kasım 2009’dur. MF’nin öncelikli görevleri,

mağaracılık yapan gruplar arasındaki koordinasyonun sağlanması,
ulusal mağara kurtarma ekibinin kurulması ve çalışmalarının yürütülmesi,
mağaraların korunması ve eğitim standartlarının oluşması ve
Türkiye mağaracılarının ulusal ve uluslararası platformda temsil edilmesidir.

2018 yılı itibariyle MF çatısı altında 7 dernek ve 9 üniversite kulübü bulunmaktadır. Bunlara ek olarak yapılan çalışmalar, Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ve Maden Tetkik ve Araştırma Kurumu gibi hükümete bağlı kurumlarla işbirliği içinde yürütülmektedir.

Federasyonun yönetim kurulu tüm kulüp ve derneklerin temsilcilerinden oluşmaktadır. Yönetim kurulu ağırlıklı olarak koordinasyon görevini yapmakta, federasyon çalışmaları ise alt komisyonlar tarafından yürütülmektedir. Bu komisyonlar ve görevleri aşağıdaki gibidir.

Mağara Arama Kurtarma Komisyonu

Türkiye ölçeğinde arama kurtarma eğitimleri düzenler.
Ulusal ve uluslararası diğer arama kurtarma organizasyonları ile işbirliği yapar.
Olası bir kaza durumunda arama kurtarma organizasyonunu yürütür.

Mağara Koruma Komisyonu

Mağaralarla ilgili olası tehditleri belirler
Mağara koruma konusunda eylem planı hazırlar ve uygular.
Mağara koruma ile tanıtım çalışmalarını yürütür.

Eğitim ve Dokümantasyon Komisyonu

Eğitim standartlarını günceller.
Eğitim dokümanlarını oluşturur.
Federasyon bünyesinde oluşturulan yayınları organize eder.

MF bünyesindeki dernek ve kulüpler ile işbirliği yapılan kurumlar kuruluş tarihi sıralamasıyla aşağıda yer almaktadır.

Mağara Araştırma Derneği (MAD): 1964 yılında Ankara’da kurulmuştur. Mağaracılık alanında Türkiye’de ilk kurulan dernektir. Dernek günümüze kadar yerli ve yabancı bir çok mağara grubuyla ortak çalışmalar ve konferanslar düzenlemiştir. Türkiye mağara envanterinin oluşmasında ve yeni mağaracıların eğitiminde büyük rol oynayan dernek, çalışmalarını Ankara ve Bursa’da sürdürmektedir.
Boğaziçi Üniversitesi Mağara Araştırma Kulübü (BÜMAK): 1973 yılında kurulan kulüp, Türkiye’de mağaracılık alanındaki ilk üniversite kulübüdür. Bir çok başarıya imza atan kulüp, 2004 yılında çalışmasını tamamladığı Peynirlikönü Düdeni’nde 1429 metreye inmiştir. İçel’deki Peynirlikönü Düdeni şu anda Türkiye’nin en derin mağarasıdır. Kulüp çalışmalarını İstanbul’da sürdürmektedir.
Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Mağaracılık Birimi (MTA): 1978 yılında kurulan birim, Türkiye’de mağaracılık alanında çalışma gösteren ilk devlet kurumudur. Günümüze kadar yaptığı çalışmalarla Türkiye mağara envanterinin hazırlanmasında öncülük yapan birimin, diğer dernek, kulüp ve topluluklara yaptığı yardım ve bilgi aktarımıyla, Türkiye mağaracılığının gelişmesindeki katkısı çok büyüktür. Kurum çalışmalarını Ankara’da sürdürmektedir.
Hacettepe Üniversitesi Mağara Araştırma Kulübü (HÜMAK): 1988 yılında kurulan kulüp, günümüze kadar bir çok araştırmayı tamamlamış, mağaracılıkla ilgili sempozyum ve fotoğraf yarışmaları düzenlemiştir. Kulüp çalışmalarını Ankara’da sürdürmektedir.
Dokuz Eylül Üniversitesi Mağara Araştırma Kulübü (DEÜMAK): 1994 yılında kurulan kulüp, çalışmalarını İzmir’de sürdürmektedir.
Eskişehir Mağara Araştırma Derneği (ESMAD): 1995 yılında mağara araştırma çalışmalarına başlayan grup, 2006 yılında dernek olmuştur. Dernek çalışmalarını Eskişehir’de sürdürmektedir.
Ege Üniversitesi Mağara Araştırma Kulübü (EMAK): 1996 yılında kurulan kulüp, çalışmalarını İzmir’de sürdürmektedir.
Toros Mağara Araştırma ve Koruma Derneği (TAMAK): 2002 yılında Antalya’da Toroslar Doğa Sporları Kulübü bünyesinde çalışmalarına başlayan grup, 2008 yılında dernek olmuştur. Dernek çalışmalarını Antalya’da sürdürmektedir.
Ankara Üniversitesi Mağara Araştırma Birimi (ANÜMAB): 2004 yılında kurulan kulüp, çalışmalarını Ankara’da sürdürmektedir.
Ege Mağara Araştırma ve Koruma Derneği (EGEMAK): 2008 yılında kurulan dernek, çalışmalarını İzmir’de sürdürmektedir.
Boğaziçi Uluslararası mağara araştırma Derneği (BUMAD): …yılında kurulan dernek, çalışmalarını İstanbul’da sürdürmektedir.
İstanbul Teknik Üniversitesi Mağara Araştırma Kulübü (İTÜMAK): …yılında kurulan kulüp, çalışmalarını İstanbul’da sürdürmektedir.
Anadolu Üniversitesi Doğa Sporları Kulübü (ANADOSK): 2000 yılında kurulan kulüp, 2008 yılında kurduğu mağaracılık alt birimiyle çalışmalarını Eskişehir’de sürdürmektedir.
İzmir Mağara Araştırma Derneği (İZMAD): 2008 yılında kurulan dernek, çalışmalarını İzmir’de sürdürmektedir.
Akdeniz Üniversitesi Mağara Araştırma Kulübü (AKÜMAK): 2006 yılında kurulan kulüp, çalışmalarını Antalya’da sürdürmektedir.
Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Mağara Koruma Birimi (DKMP-MKB): …yılında Orman ve su İşleri Bakanlığına bağlı olarak kurulan birim, çalışmalarını Ankara’da sürdürmektedir.
Uludağ Üniversitesi Mağara Araştırmaları Topluluğu (UMAST): 2012 yılında kurulan kulüp, çalışmalarını Bursa’da sürdürmekted
Anadolu Speleoloji Grubu Derneği: 2008 yılında çalışmalarına başlayan grup, 2011 yılında dernek olmuştur.

Bu kulüp ve dernekler her yıl yaptıkları ekspedisyonlarda yaklaşık 200 yeni mağarayı envantere kazandırmaktadırlar. Bu ekspedisyonların bazıları diğer ülkelerin , özellikle Avrupa, mağaracıları ile birlikte yapılmaktadır.

Federasyon uluslararası mağaracı birlik ve federasyonlara da üyedir. 2006 yılından itibaren Balkan Mağaracılık Birliği (Balkan Speleological Union, BSU) kurucu üyesi olan MF, BSU’nun her yaz düzenlediği Balkan mağaracılar kampına katılmaktadır. MF, BSU adına bu kampı 2009 Haziran ayında yurt içi ve dışından 250 mağaracının katılımı ile Antalya Olympos’da gerçekleştirmiştir.

Federasyon belirli aralıklarla ulusal mağara bilimi sempozyumunu düzenlemektedir. Son olarak 2012 yılı Kasım ayında Eskişehir’de 1. Balkan Speleological Symposium ve 6. Ulusal Mağara Bilimi sempozyumu düzenlenmiştir [www.speleolojisempozyumu.org]. Ayrıca federasyonun 2004 yılından bu yana SpeleoTurk adı altında bir de yayını bulunmaktadır.

UIS de Türkiye’yi temsil eden MF, 2014 yılından itibaren de Avrupa Mağaracılık Federasyonu (European Speleological Federation) üyeliğini sürdürmektedir.”

Bu metin Türkiye Mağaracılık Federasyonu resmi internet sitesinden alınmıştır.

Yazar: Selçuk Canbek

Fotoğraf: Ertuğrul Kulaksızoğlu