Tarihçe
Türkiye’de mağaracılık alanında öncü olan MAD, 1964 yılında Jeolog Dr. Temuçin Aygen tarafından, Ankara’da Mağara Araştırma Cemiyeti adı ile kurulmuştur. Bir dönem Türkiye Mağara Araştırma, Tanıtma ve Turizm Derneği adını alan Cemiyet, kurulduğu yıl içerisinde bir gezi ve İstanbul’da uluslararası bir konferans düzenlemiştir. Daha sonra Mağara Araştırma Derneği adını almış, birçok yabancı kuruluş ve organizasyonla işbirliği yaparak 1980’li yıllara kadar geliştirdiği deneyimleri sayesinde, bu yılları takip eden dönemlerde faaliyetlerini tek başına yürütmeye başlamıştır.
MAD, kurulduğu yıldan beri mağara ve yeraltı nehir sistemlerinin bilimsel, teknik ve sportif açıdan araştırılması amacıyla ülkemizin değişik yörelerinde araştırma etkinlikleri yapmış, mağarabilim ve mağaracılığı tanıtmak için çeşitli konferanslar ve bilimsel toplantılar düzenlemiştir. Derin mağara araştırmalarında kullanılan tekniklerin yabancı mağaracılarla yapılan ortak faaliyetler ve yurt dışından alınan eğitimler sayesinde geliştirilmesi ile, özellikle son yirmi yıl içerisinde ülkemizdeki derin mağara sistemleri de araştırılmaya başlanmıştır. Ülkemizde mağaracılığın tanınması ve yayılmasında çok büyük katkıları olan MAD, diğer dernek ve üniversite mağara araştırma kulüplerinin kurulmasına da öncülük etmiştir. Sportif anlamda bilgi birikimi, teknik donanım ve tecrübe açısından yetkin kuruluşlardan biri olan MAD, üniversitelerden katılımın da artmasıyla bilimsel çalışmalar açısından tecrübesini gün geçtikçe artırmaktadır.
MAD, mağara araştırmalarının yanı sıra, korunması ve tanıtımı amacıyla da çeşitli etkinliklere katılmıştır. Günümüze kadar, “Türkiye Mağaraları”, “Köprüçay Serüveni”, “Tuluntaş Mağarası ve Karaca Mağarası”, gibi belgesellerin çekim çalışmalarında görev alınmış, yapılan araştırmaların sonuçları pek çok sayıda dergi ve gazetede kamuoyu ile paylaşılmıştır. Yine mağaraların korunması ile ilgili yasa, tüzük ve yönetmeliklerin oluşturulması çalışmalarına katılmış ve katkı sağlamıştır. Yabancı mağaracı gruplarının, ülkemizde araştırma yapmalarıyla ilgili başvurularında resmi kurumlara görüş ve önerilerini bildirmiştir ve günümüzde de bildirmektedir.
1995 yılında Mağara Araştırma Derneği’nin ev sahipliğinde II. Mağarabilim Sempozyumu düzenlenmiştir. Ülkemizde ilk kez düzenlenen ve MAD’ın organize ettiği I. Ulusal Mağara Fotoğrafları Yarışması ise mağaracılık çalışmalarına farklı bir renk katmıştır.
1998 yılında Macaristan’da alınan mağara dalış eğitimi sonunda, Türkiye’de ilk Mağara Dalış Ekibi MAD bünyesinde kurulmuştur. Geçen sürede MAD Mağara Dalış Grubu’nca yeraltı sularının ve aktif mağara sistemlerinin incelenmesi alanında oldukça büyük gelişmeler kaydedilmiştir.
Ulusal Kurtarma Grubu’nun kurulması ve işlevsellik kazanması amacıyla, MAD, 2000 yılından sonra bünyesindeki ve diğer kulüplerdeki mağaracıların teknik eğitimleri ve standardizasyonu ile ilgili çalışmalara ağırlık vermiş, Temmuz 2002’de Eskişehir’de “Partner Kurtarma Teknikleri”, Mart 2004’te İzmir Karaburun’da “Yatay Mağarada Kurtarma Teknikleri”, Şubat 2005’te Antalya Olympos’da “Tek İp Tekniği” ve Nisan 2005’te Bursa Oylat’da “Dikey Mağarada Kurtarma” çalıştaylarının düzenlenmesinde öncülük etmiş, yeni teknikler ve gelişmeler konusundaki tecrübelerini aktarmıştır. Senede en az bir defa düzenlenmesi amaçlanan çalışmaların sonuncusu, 3-6 Kasım 2005 tarihlerinde MAD’ın organizasyonu ile Olimpos’ta gerçekleştirilmiştir. Belçika Mağara Kurtarma Federasyonu’ndan eğitmenler ülkemize davet edilmiş, mağarada olası kazalar sonrası kurtarma çalışmaları ve kurtarma organizasyonu konusunda bir pratik eğitim düzenlenmiştir.
Subatağı Düdeni : -643 m. (Kayseri – Yahyalı), Sütlük Subatanı : -640 m. (Adana – Pozantı), Camılıköy Subatanı : -379 m. (Adana – Pozantı), Topak Düdeni: -285 m.(Karaman- Altıntaş) ve Düdenini Mağarası (-250 m.-devam ediyor-) gibi Türkiye derinlik sıralamasında üst sıralarda yer alan mağaralar ve irili ufaklı diğer mağaralar MAD tarafından araştırılmış, haritalanmış ve Türkiye mağaracılık literatürüne kazandırılmıştır. Ayrıca mağaracılık konusunda zengin bir kütüphaneye ve yayın listesine sahip olan MAD, araştırma yapmak isteyen herkese kaynaklarını açmaktadır.
Mağara Araştırma Derneği (MAD), 2025 yılı itibarı ile yaklaşık 70 üyesiyle, Anıttepe Mahallesi, Kubilay Sokak, No: 17, İç Kapı No: 2, Çankaya – Ankara adresinde faaliyetlerini sürdürmektedir. Dernek, mağaracılık alanındaki gelişmeleri değerlendirmek, bilgi paylaşımında bulunmak ve yeni katılımcıların bilinçli ve güvenli şekilde mağaracılık ile tanışmasını sağlamak amacıyla her Çarşamba günü saat 19:00’da düzenli olarak toplanmaktadır.
MAD; teorik ve pratik mağaracılık eğitimleri, mağaracılık alanında çeşitli sunum ve söyleşiler, film ve belgesel gösterimleri, tanışma ve eğlence etkinlikleri aracılığıyla yalnızca Ankara’da bulunan katılımcılara değil, 2006 Ocak ayında açılan Bursa Şubesi ile Türkiye genelindeki katılımcılara da ulaşmayı hedeflemektedir. Mağaracılığın popüler doğa sporları arasında yer alması için çaba gösteren Dernek, bu doğrultuda basılı ve görsel medya kuruluşlarıyla da iş birliği ve iletişim kanalları geliştirmektedir.
Mağara Araştırma Derneği, kuruluşuna öncülük ettiği, Türkiye Mağaracılık Federasyonu’nun aktif üyelerinden biridir. Derneğimiz Federasyon kurulana kadar Uluslararası Speleoloji Birliği‘nde ülkemizi temsil etmiştir.
Derneğimizin amacı, başta Türkiye mağaraları olmak üzere ulusal ve uluslararası düzeyde mağaracılık ile ilgili teknik ve bilimsel etkinlikler düzenlemek, doğal ve kültürel zenginlikler olan tüm mağaraların ve mağaraları doğrudan veya dolaylı olarak etkileyen çevrenin araştırılması ve korunması ile bilimsel mağaracılığın geliştirilmesini ve yaygınlaştırılmasını sağlamak; doğayı, biyolojik çeşitliliği, ekolojik süreçleri ve ekolojik bütünlüğü doğrudan veya dolaylı olarak tanımaya, tanıtmaya ve korumaya katkıda bulunmak, doğa ile uyumlu yaşamı desteklemek, ülkemizin doğal ve canlı varlıklarını (fauna ve flora) korumak, toprak su bitki ve insan arasındaki dengenin sağlanması ile endüstrileşme ve şehirleşmenin meydana getirdiği çevre sorunları ve çevre kirliliğinin önlenmesine katkıda bulunmak, yurtiçi ve yurtdışında olmak üzere doğal afetlerde ve sair mağara arama ve kurtarma gerektiren tüm olaylarda ve kazalarda gönüllü olarak çalışmak, yurtiçinde ve yurtdışında gerektirdiğinde yasal izin alındığı takdirde gerçek ve tüzel kişilerle, üniversite mağara araştırma kulüpleri, vakıf, dernek, kamu kurum ve kuruluşları ile mahalli idareler ve sivil toplum kuruluşları ile işbirliği yapmak, yardım ve danışmanlık hizmeti vermek yollarıyla kamu yararına hizmet etmektir.